İş ayakkabısı nedir?
İş Ayakkabısı Nasıl Olmalı?
İş güvenliği ile ilgilenen kişilerin yanıtını merak
ettikleri soruların başında “İş ayakkabısı nedir?” gelmektedir. İş ayakkabısı,
ağır parçaların ve sivri cisimlerin çok olduğu çalışma ortamlarında
çalışanların ayaklarının maruz kalacağı risklere karşı korumalar sunan özel
olarak üretilen ayakkabılardır.
İş ayakkabısı giymek
zorunlu mu?
İşyerinde koruyucu ayakkabı kullanımı, olası kazaları
önlemek için her an uyulması gereken yönetmeliğin bir parçasıdır. Sağlığa,
zamana ve kaynaklara mal olabilecek kazaları ve olası riskleri önlemek için
şirketler, gerektiğinde tüm personelin güvenlik ayakkabısı giymesini
sağlamalıdır.
İşyeri iş ayakkabısı vermek
zorunda mı?
Bu organlarımızı korumak için verilen baret, eldiven, iş
elbisesi ve ayakkabısı, maske, kulaklık, gözlük gibi araçlar kişisel koruyucu
donanımlar olarak adlandırılmaktadır. Ayakkabı, eldiven, gözlük, kulaklık gibi
koruyucu ekipmanlar işçilere ücretsiz olarak verilmelidir.
İş Güvenlik Ayakkabılarının
Önemi
Materyal ve eşyaların düşmesinden meydana gelen ezilmeler,
sivri eşyalarla delinmeler, çivi batması, kaymalar, ergimiş metallerin sıçramasından meydana
gelen yanıklar ayaklar için her zaman tehlike oluşturmaktadır.
Çelik burunlu ayakkabılar işyerlerinde ayak koruyucusu
olarak kullanılmaktadır. Kullanılan ayakkabıların ergonomik olmasına dikkat
edilmelidir.
Ağır parça kaldırılan ve nakledilen yerlerde çelik burunlu
iş ayakkabısı kullanılmalıdır.
Ayak ve bacak yaralanmaları (kazaları) bir çok iş kolunda
yaygındır. Ayak yapısı itibariyle kaza sonucu yaralanma olasılığı yüksek olan
organların başında gelmektedir. Güvenlik ayakkabıları, koruyucu olmayan benzer
ayakkabılarla karşılaştırıldığında çok az bir masrafla, sakatlık bırakabilecek
yaralanmaları dahi önleyebilir.
İş ayakkabıları endüstriyel ortamlarda, ayaklara herhangi
bir şeyin düşme, çarpma olasılığı olan yerlerde, bu risklere karşı ayakları ve
ayak parmaklarını korumak amacıyla yapılmıştır.
Ayak parmaklarının çarpma ve darbe ile yaralanma olasılığı
varsa, bu durumda çelik bombe önem kazanmaktadır.
Çelik bombenin rahat olabilmesi için uygun incelik ve
hafiflikte olması gerekir. Bazı iş türlerinde malzemeler özel bir risk
oluşturuyorsa, güvenlik ayakkabılarının üzerine metal bir koruyucu uygun olabilir.
Kayma riskini önlemek için kauçuk veya sentetikten yapılan
çeşitli şekillerde ayakkabı pençesi kullanılır. Bu durum özellikle yaş veya
kaygan zeminler için önemlidir.
İnşaat işleri gibi yerlerde kullanılacak iş ayakkabılarının
tabanı çivi v.b. batmalarına karşı metalik bir malzeme ile de takviye edilmelidir.
Elektrik tehlikesi olan yerlerde, çivi kullanılmasının
önlenmesi için ayakkabı tamamen dikişli veya yapıştırmalı olmalıdır.
Ayakkabılarda metal tamamen izole edilmediği takdirde
kullanılmamalıdır. Statik elektrik oluşan yerlerde güvenlik ayakkabısı
elektriği iletebilecek tipli kauçuk tabanlı olmalıdır.
Patlayıcı madde fabrikalarında benzin veya diğer kolay
tutuşabilecek hidrokarbonlar taşıyan tankların temizlenmesinde çalışanlar,
kıvılcım çıkarmayan ve aynı zamanda metal çivisi olmayan ayakkabıları
kullanmalıdırlar.
İşçilerin normal hayatta kullandıkları ayakkabılarını
işyerlerinde kullanmaları uygun değildir. Bazı kadın ve erkek iş çiler sokakta
giyilmeyecek kadar eskimiş ayakkabılarını işyerinde giymeyi tercih ederler.
Ancak bu durum bir çok iş kazasına neden olur.
Kayarak ve tökezleyerek düşmeler kazaların en yaygın
olanıdır. Bunların çoğu uygun ayakkabılar giymemekten ileri gelir. Özellikle
kadınların işyerinde yüksek topuklu ayakkabı giymesi tehlikelidir. Düşmeler
gevşek bağlardan, eskimiş topuk ve pençelerden de ileri gelebilir.
İş Ayakkabısı S1, S2, S3
Ne Demek?
Belirli iş kollarına göre üretilmiş olan iş güvenliği
ayakkabısı, ortak standartlara sahiptir. Bu standartlar genel olarak özel
kodlara sahip olmaktadır. İş riski yüksek bir sektörde olmasa da ofis dışında
her noktada çalışan bireyler iş güvenliği kurallarına uyum sağlamalı ve
koruyucu ekipmanlarını her daim kullanmalıdır. S1, S2, S3 ayakkabı özellikleri,
bazı konularda birbirinden ayrılsa da genel olarak antistatik özelliğe, şok emici
topuğa ve kaymaz tabana sahiptir. Burun yapısı, suya dayanıklılığı ve üretim
malzemesi birbirinden farklılık gösterebilir.
S1p İş Ayakkabısı Standardı
S1p iş ayakkabısı, taban tarafından gelinebilecek herhangi
kesici ve delici ürünlerin batmasına karşın ayakkabı tabanı ile ayakkabı
arasında yerleştirilen ekstra ara tabandır. Oluşabilecek kazalara karşı
tam korumalı ayakkabı görevi gören S1 P
ayakkabıların tabanında ara taban mevcut olup çivi ve benzeri zararlı maddelere
karşı dayanıklıdır. Şok emici topuklara sahiptir. Antistatik özelliği bulunan
bu tip ayakkabıların bazı modellerinde elektriğe karşı da yüksek koruma
sağlayan modeller mevcuttur.Kolay kolay delinmeyen ayakkabılar özellikle inşaat
sektöründe hayat kurtarıcı olmaktadır.
İş Güvenlik Ayakkabısı S1
Standardı
S1 iş ayakkabısı belirli standartlara sahip olacak şekilde
üretilmektedir. Genel olarak tüm iş sağlığı ve güvenliği ayakkabıları ulusal ve
uluslararası standartlara sahiptir. S1 ayakkabı özellikleri, kuru ortamlarda
kullanıma uygunluk gösteren iş sağlığı ve güvenliği ayakkabısıdır. 200 joule
seviyesinde darbeye dayanıklı olan ayakkabıların burun koruması mevcuttur. Bu
korumalar kompozit burunlu iş ayakkabısı, alimünyum burunlu iş ayakkabısı veya
çelik burunlu iş ayakkabısı olarak bilinmektedir. Tabanı kaymaz ve genel olarak
yaz aylarında kullanıma uygundur.
İş Güvenlik Ayakkabısı S2
Standardı
S2 standarda sahip ayakkabılar, gelebilecek her türlü
darbeye karşı dayanıklıdırlar. Yağa ve suya direnç gösteren ayakkabılar, bu
tarz ortamlarda da rahatlıkla kullanılabilir. Şok emici topuğa ve antistatik
malzemeden üretildiği için bu özelliğe de sahiptir. S1 ayakkabıları gibi 200
joule seviyesinde darbeye dayanıklıdır. Antistatik özelliğe sahip olması da
statik elektrik birikimini azaltmak veya ortadan kaldırmak için yardımcı
olabilir. Her açıdan yüksek koruma sağlayan iş sağlığı ve güvenliği ayakkabıları,
çalışan bireyler için güven oluşturmaktadır.
İş Güvenlik Ayakkabısı S3
Standardı
S3 iş ayakkabısı, hem burun koruyucu hemde ara taban
koruyucusu olan ayakkabılardır. S serisinde olduğu gibi bu ayakkabıda da aynı
özellikler bulunmaktadır. Antistatik özelliğe ve şok emici topuklara sahip olan
ayakkabılarda s2 ile s3 arasındaki farklar, enerji emilimi 110 newton
seviyesine kadar ulaşabilmektedir. S2 iş ayakkabısında ara taban mevcut
değilken S3 iş ayakkabısında ara taban mevcuttur. Darbelere karşı sağlam direnç
gösteren iş ayakkabıları ile güvenle çalışılabilir.
Elektrikçi ayakkabısı standardı, SB + E + P + WRU HRO SRC ek güvenlik özelliklerine sahip olmalıdır. Elektrikçi ayakkabılarında kesinlikle metal detay kullanılmamalıdır. Elektrik ayakkabısı, suya ve sıvıya karşı dayanıklı, kısa, deri ve çizilmez deri ökçe tercih edilmelidir. Ayakkabının terleme ve aşınma gibi birçok problem ile mücadele etmesi gerekir, mutlaka dirençli ve dolgulu olmalıdır. Elektrikçinin kendini güvende hissetmesi için yırtılmaz - delinmez özellikte olması gerekmektedir.
İş Ayakkabısı Alırken
Nelere Dikkat Edilmelidir?
Bireylerin rahat bir şekilde çalışması için ayakkabıların
biraz konforlu olması gerekmektedir. Ortopedik iş ayakkabısı kadın ve ortopedik
iş ayakkabı erkek, çok tehlikeli olmayan çalışma alanlarında rahatlıkla
kullanılabilir. Yüksek ısıya dayanıklı iş ayakkabıları yanmaz iş ayakkabısı ya
da kaynak ayakkabısı olarak geçmektedir.
Antistatik özelliğe sahip olmakta ve ayakları bileklere kadar korumaktadır.
Yüksek nefes alabilir özelliğine sahip ayakkabılarda yanmaz iplik kullanılır.
İş ayakkabılarının modelleri ve özellikleri iyi tanınmalı ve
analiz edilmelidir. Hangi çalışma alanı için alınacaksa o alana uygun ayakkabı
tercih edilmelidir.
Satın alınacak ayakkabıların güvenlik standartları mutlaka
kontrol edilmelidir.